ALPER TURGUT
Coen kardeÅŸler, istisnasız her ÅŸeyle dalgalarını geçtiler ve bitti sanmıştık. Ne gezer. Kendi çocukluklarını es geçmiÅŸiz, biraderler, kara mizahla harmanladıkları, absürtlük, bıkkınlık ve yılgınlık ile körükledikleri, üstelik din motifli, tuhaf ve kiÅŸisel bir dönem filmini inÅŸa edivermiÅŸler bile. “Ciddi Bir Adamâ€Â (A Serious Man), yaÅŸadıkları, piÅŸmiÅŸ tavuÄŸun başına gelenlere rahmet okutan bir aile babasını anlatıyor, bela bu adamı gerçekten çok seviyor. Çok üstüne gitmiÅŸler çok, darmadağın etmiÅŸler herifi (Coen kardeÅŸlerin babası olsa gerek), yazıktır ve devamında günahtır.
“Kansızâ€, “Miller’s Crossingâ€, “Barton Finkâ€, “Bir Åžirket Komedisiâ€, “Fargo†(külttür), “Büyük Lebowski†(tek geçerim), “Orada Olmayan Adamâ€, “Nerdesin Be Birader?â€, “Dayanılmaz Zulümâ€, “Kadın Avcılarıâ€, “Aramızda Casus Varâ€, “İhtiyarlara Yer Yok†… Joel Coen & Ethan Coen varsa hizmette sınır yok. EÄŸlenceyse eÄŸlence, düşündürtmekse o da var ve artık şüphesiz usta kategorisindeler. Coen biraderler, Ciddi Bir Adam’ı hafif ama karanlık bir dönem filmi olarak tanımlıyorlar. Filmin baÅŸrollerini Michael Stuhlbarg, Richard Kind, Fred Melamed, Sari Lennick ve Adam Arkin omuzluyor. Oyuncular tek kelimeyle ÅŸahane, layıkıyla görevlerini yapıyorlar.
OTURAKLI BÄ°R FÄ°NAL BEKLEYEN AVUCUNU YALAR
Film, evlilik kurumunu hırpalıyor, Yahudi cemaatini tiye alıyor, sistemi kurcalıyor, vs. Etik, ahlak ve kuru gürültü. DüzensizliÄŸin düzeni, yozluk ve fırtına… Sıkışmışlık hissi, yalnızlık ve çaresizlik… Hah final minal de beklemeyin ve asla ne oldu ÅŸimdi demeyin. Eksiklik hissi mutlak, hiçbir ÅŸekilde akıcı deÄŸil, bunaltmaya ve huzursuz etmeye baÅŸtan razı… Bu tekinsiz film, 6 AÄŸustos günü vizyona girecek, bir kısım sevecek, geri kalanı nefret edecek. Ben mi? Kendi adıma hayli deneysel, ince esprili ve özgün bulduÄŸum Ciddi Bir Adam’ı, cidden çok beÄŸendim.
ZAVALLI KAHRAMANIMIZ FİZİKÇİ GOPNİK
Yaman bir ıssızlığı, kasaba ölçeÄŸinde zihnimize sokuÅŸturan film, 1967 yılının Minnesota’sında geçiyor. Vaat edilmiÅŸ toprakların bir hayli uzağındaki bu Yahudi kasabası, inanın resmen karabasan gibi… Ancak baÅŸa dönelim, birkaç dakikalık bir giriÅŸ bölümü var ki, tam evlere ÅŸenlik. Aslında o istikamette ilerlese deÄŸiÅŸik bir yapıt ile haşır neÅŸir olurmuÅŸuz, neyse… Biz, öykümüze ve kahramanımız fizik profesörü Larry Gopnik’in uÄŸursuz yaÅŸam kesitine geri dönelim. Öncelikle zavallı Gopnik, meteliÄŸe kurÅŸun atmaktadır, UzakdoÄŸulu bir öğrencisiyle başı derttedir, terfisini istemeyenler vardır, hastaneye kontrole gitmiÅŸtir (burada da bir pis bir durum var sanki), sorun yumağı evlatlar, oÄŸlu Danny ile kızı Sarah da cüzdanından para aşırmaktadır. Bitti mi? Yok, daha yeni baÅŸlıyor. Aylak ve hasta kardeÅŸi Arthur, sürekli başına iÅŸler açmaktadır, kâh kumar oynamaktan kâh tacizden dolayı yakalanmaktadır. Polis, fakirhanelerinin kapısını adeta yol eylemiÅŸtir. Ve asıl bomba, çok sevgili eÅŸi Judith’in, onu hımbıl, üçkağıtçı ve antipatik bir tip olan Sy Ableman uÄŸruna boÅŸayacak olmasıdır. Hatta Judith ile Sy ikilisi, Larry ve aÄŸabeyi Arthur’u evden de sepetlemek isterler. KomÅŸunun uyuÅŸturucu müptelası seksi karısı da hikâyeye dalmakta sakınca görmez.
HAHAM DERDÄ°ME BÄ°R ÇARE…
Åžimdi Yahudi cemaati içerisinde dini esaslara dayalı bir boÅŸanma gerekmektedir ve bizim fizikçi, (avukat bile bir yere kadar) üç hahama baÅŸvurma kararı alır. Ä°lk haham gençtir ve dünya yansa umurunda deÄŸil gibidir, ikincisi boÅŸ boÅŸ konuÅŸur, anlattığı öykü, bir tür ÅŸizofrenik sayıklamadır. Zaten filmdeki herkes bir gariptir, üzerinde durmaya deÄŸmez. Üçüncüsü ise en zorlusudur, öyle yaÅŸlıdır ki, ulaÅŸmak mümkün olsa dahi bunadığı su götürmez bir gerçektir. Anlaşılacağı üzere, dini otoriteden yardım ummak, Godot’u beklemek kadar sonuçsuz bir süreçtir. Topyekûn çaresiz ve pasifliÄŸi ile çıldırtan Larry, giderek daha da çamura batmaktadır, istisnasız her geçen an aleyhine iÅŸlemektedir. Kendisinin bile inanmadığı kurtuluÅŸ ise kabul buyurun ki, uzak bir düştür. Evet, karmaÅŸa salt karmaÅŸa… Ve film ne anlatıyor dediÄŸinizi duyar gibiyim, gerçek hayatta bazen izahı olmayan bir kara mizah deÄŸil midir?
8 AÄŸustos 2010
